Tunç Soyer: Yaşar Kemal Anadolu’nun kelamı oldu

“Yaşar Kemal ile Binbir Çiçekli Bahçede” sempozyumu İzmir Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde gerçekleştirildi. Yaşar Kemal’i “barışı ve demokrasiyi savunma çınarı” olarak tanımlayan İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer, “Yaşar Kemal bu toplumun vicdanıydı. Anadolu medeniyetinin doruklarından gürleyerek gelen bir ırmak üzere bu coğrafyanın kültür birikimini omuzlarında taşıdı. Anadolu’nun kelamı oldu. Bize birbirimizle, tabiatımızla, geçmişimizle ve geleceğimizle ahengi en yalın haliyle, ustalıkla anlattı. Bu topraklardaki çok renkliliğin eşsiz görünümleri onun yapıtlarında hayat buldu” dedi

Türk edebiyatının en kıymetli isimlerinden usta müellif Yaşar Kemal’in anlatı dünyasındaki insan ve tabiat bağlantısını odağına alan “Yaşar Kemal ile Binbir Çiçekli Bahçede” başlıklı sempozyum 2-3 Aralık tarihlerinde İzmir Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde (AASSM) düzenlendi. İzmir Büyükşehir Belediyesi ve Yaşar Kemal Vakfı tarafından organize edilen “Yaşar Kemal’in Anlatı Dünyasında Tabiat, Etraf ve Ekolojik Gerçeklik” alt başlıklı sempozyum pek çok akademisyen, gazeteci, sanatçı, edebiyatçı ile usta müellifin dostlarını ağırladı.

“Bu coğrafyanın kültür birikimini omuzlarında taşıdı”

İki günlük sempozyumun açılış konuşmasını yapan İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer, usta müellifin Anadolu kültürünün ete kemiğe bürünmüş hali olduğunu söyledi. Soyer, “Yaşar Kemal benim için kainattaki en büyük bilgelerden biri. Harikulâde bir yetenek. İçinde yaşadığımız global krizlerle başa çıkmanın en güçlü araçlarından biri kültür. Yaşar Kemal de kültüre çok odaklanmış. Kültürü yalnızca sanatla, edebiyatla sınırlandırmamış. Biz de Yaşar Kemal’den ilham alarak ‘döngüsel kültür’ dedik. Dört başlık üzerine oturttuk: Tabiatla Ahenk, Birbirimizle Ahenk, Geçmişimizle Ahenk, Değişimle Ahenk. Yaşar Kemal, Anadolu medeniyetinin doruklarından gürleyerek gelen bir ırmak üzere bu coğrafyanın kültür birikimini omuzlarında taşıdı. Anadolu’nun kelamı oldu. Bize birbirimizle, tabiatımızla, geçmişimizle ve geleceğimizle ahengi en yalın haliyle, ustalıkla anlattı. Bu topraklardaki çok renkliliğin, çok sesliliğin, çok nefesliliğin eşsiz görünümleri onun yapıtlarında hayat buldu” dedi.

Yaşar Kemal’in toplumun vicdanı olduğunu lisana getiren Soyer şöyle devam etti: “O, ömrü boyunca o denli büyük bir eser ortaya koydu ki, ömrü hayat müddetini aştı. Gök kubbenin altında, vakit var hayli yankılanacak bir ses bıraktı. Ömrüyle, Anadolu’dan bütün dünyaya yayılan ve yeryüzünün bütün kültürlerini kucaklayan sonsuz bir destan oldu. Barışı, sevgiyi ve demokrasiyi anlatan… Biz de ondan öğrendiğimiz üzere her ne değerine olursa olsun ömrü, barışı ve demokrasiyi savunmaya devam edeceğiz. Çok yaşa Yaşar Kemal!”

“Bu toplantı etrafa yeni bir bakış çağrısı”

Yaşar Kemal’in eşi ve Yaşar Kemal Vakfı Lideri Ayşe Semiha Baban Gökçeli ise toplantıyı “Yaşar Kemal, tabiat tutkusu harikulade biri. Bu bir anma değil. Etraf şuuruna, insanın tabiata, insanın beşere ilgisindeki hayata kıymetine Yaşar Kemal edebiyatı üzerinden dikkat çeken bir davet toplantısı. Yaşar Kemal’in bizlerle doğa/çevre gerçeğine bakışını paylaşırken, bugün dünyamızın en yakıcı sorunu olan etraf sorunu için yeni bakışlara muhtaçlığımızı da hatırlatan bir davet. En büyük bahtımız, tabiat ve kültüre öncelik veren, geleceğin sıkıntılarına tahlil arayan bir belediyecilik anlayışının şemsiyesi altında bu toplantıyı yapmak oldu” dedi. Gökçeli, Yaşar Kemal’in şu kelamlarını aktardı: “Benim de en önemli derdim tabiattır. Kendimi bileli benim dostum tabiattır. Dünyamız tükeniyor. Birçok hayvanın, birçok ağacın, birçok böceğin, birçok kuşun soyu tükendi. Bundan sonra da insanların soyu diyecektim, dilim varmadı. İnsanoğlu bu berbat durumu sürdürmeyecek, tabiatla barışacaktır. Beni okuyanlar karamsar olamasınlar. Uygun ki dünyaya geldik, yaşadık, ışığı gördük. Ya gelmeseydik, ya bu hoşlukları görmeseydik…”

“Anadolu coğrafyasını yansıtmış bir yazar”

Sempozyumun koordinatörlüğünü üstlenen yazar-eleştirmen Feridun Andaç da Yaşar Kemal’in sadece doğayı anlatan bir müellif olmadığını söz etti. Andaç, “Yaşar Kemal’in müellifliği, yapıtları, kitaplarında işlediği mevzular tabir yerindeyse binbir çeşit. Yani çok sesli, çok renkli bir müellif. Yaşar Kemal sırf doğayı anlatan bir müellif değil. Akdenizli bir muharrir. Akdeniz kültürünü Ege’den, İspanya’nın kıyılarından başlayıp Doğu Akdeniz’e kadar uzanan bir coğrafyada onun anlatıcılığının rengi, sesi var. Yaşar Kemal, tarih şuurunu, tabiat şuurunu insanlığa anlatan biri. Yalnızca edebiyatsever olmanız gerekmiyor Yaşar Kemal’i okumak için… Yurt ve tabiat şuurunu anlamak için bir çıkış noktası olabilir. Bir şuur aşısı size taşıyabilir. Yaşar Kemal, Anadolu coğrafyasının bütün renklerini romanlarına yansıtmış bir yazar” diye konuştu.

Türkan Şoray: Yaşar Kemal Türkiye’dir

İki gün süren sempozyumun “Yaşar Kemal’e Merhaba” başlıklı birinci oturumuna, Yaşar Kemal’in “Deniz Küstü” romanını müzikli tiyatro oyununa uyarlayan Amerikalı bestekar Michael Ellison, usta muharririn İsviçre’de kitaplarını basan Union Yayınevi’nin yöneticisi Lucien Leitess, şair Ataol Behramoğlu ve Yaşar Kemal’in “Yılanı Öldürseler” romanından tıpkı isimle beyazperdeye aktarılan sinemanın direktörü Türkan Şoray konuşmacı olarak katıldı.

Oturum sırasında gösterilen sinema sahnelerini izlerken duygusal anlar yaşayan Şoray, “Sevgili Yaşar Kemal bu ülkenin gururu, yurt dışında tekraren kitapları basılmış. Bu coğrafyanın yetiştirdiği en kıymetli sanatkarlardan biri. Yaşar Kemal Türkiye’dir. Tabiat onun için çok kıymetliydi. Bütün söyleşilerinde ‘Doğayla insan iç içedir’ kaygısı. Bu türlü bedelli bir müellifi tanımış olma talihine erdiğim için çok keyifli hissediyorum. Yaşar Kemal her vakit ortamızda, kitaplarıyla bizlerle beraber” dedi. Şoray sinemanın çekim sürecini ise şu sözlerle anlattı: “Bir yandan kamera önü, bir yandan da direktör olarak kamera gerisindeydim. Sinema bittikten sonra İstanbul’a döndüğümde, ‘Acaba becerebildim mi?’ diye bir ay boyunca konuttan dışarı çıkmadım. Sinema laboratuvardan çıktığında çok düzgün çekildiğini söylediklerinde çok keyifli olmuştum. Sineması birlikte izledik, Yaşar Kemal ‘Yahu ben beğendim’ dedi omzuma vurarak.”

Bir ön oturum ve altı tematik bahis başlığıyla gerçekleşen toplam yedi oturumda bilim insanları, muharrirler, sanatkarlar Yaşar Kemal’in edebiyatını; toplum belleği, toplum vicdanı, öncü bir tabiat kavrayışı üzere pek çok istikametiyle kıymetlendirdi. Oluşturulacak bildiriler, “Yaşar Kemal Sempozyum Kitapları” dizisi kapsamında Literatür Yayınevi ile mutabakatlı olarak yayınlanacak. Usta muharririn birinci sefer İzmirlilerle buluşan fotoğraflarından oluşan standın de eşlik ettiği sempozyum, 3 Aralık akşamı Kardeş Türküler konseri ile son buldu.

Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı